۱ نتیجه برای فرهنگی.
احد نژاد ابراهیمی، عاطفه صداقتی،
دوره ۱، شماره ۱ - ( ۱۱-۱۳۹۸ )
چکیده
اهمیت توجه به تاریخ در ادوار مختلف و نحوه‌ی اثرگذاری فرهنگ بر توسعه‌ی شهرها لازمه‌ی شناخت هر شهر و تداوم فرهنگی آن است. شهر بجنورد در دوره‌ی قاجار براساس جریانهای فرهنگی، تحولات خاص مؤثر بر ساختار شهر را طی یک قرن و نیم تجربه کرده است. تحقیق حاضر با اتخاذ راهبرد «پژوهش پسکاوی» سعی دارد تصویری ذهنی از ساختار شهر قاجاریه‌ی بجنورد براساس رویکرد تاریخی ـ فرهنگی بر مبنای تمامی سطوح اجتماعی بیابد. برای نیل به این هدف، تصویر ذهنی از شهر بجنورد در دوره‌ی قاجاریه براساس اسناد و مدارک مکتوب و تاریخی تدوین میشود. رویکرد فرهنگی پژوهش به تاریخ شهر یک نوآوری تاریخی است و شناخت آن میتواند سبب عمق بخشیدن به درک ما از تحولات تاریخی و کالبدی شهر شود. روش پسکاوی مطالعات اذعان دارد که همه‌ی قواعد اجتماعی در بستر وسیع‌تری از فرآیندهای اجتماعی و لایه های متفاوت از واقعیت اجتماعی قرار دارند. برای یافتن طرح مدل فرضی از این لایه ها از روش ساختاردهی ذهنی «اپلیارد» ـ بهطور خاص شیوه‌ی موقعیت شناختی ـ استفاده شده است. بر مبنای این روش، عناصر اصلی شکلدهنده‌ی ساختار شهر بجنورد در دوره‌ی قاجاریه بازآفرینی شده است. یافته های پژوهش نشان میدهد در تبیین فرهنگی فضاهای شهری مهم قاجاری خیابان، عمارت و باغ به عنوان اصلیترین عوامل شکلدهی به کنشهای شهری و بستر ساختاردهنده شهر بوده است. همچنین، باغ و عمارت به‌عنوان بنیان فرهنگی خاندان شادلو و اقوام ساکن در شهر بجنورد نشانگر هویت فرهنگی شهر بوده است. این سه مؤلفه در شکل گیری فرم کالبدی و فرهنگ شهر مؤثر بودهاند.
