پیشاهنگی از اوایل قرن بیستم میلادی در جهان معمول شد و اصفهان نخستین شهر ایران بود که این شیوه تربیتی در مدارس آن رواج یافت. هدف از این نوشتار، تبیین چگونگی پیدایش و تکوین سازمان پیشاهنگی در اصفهان است که به روش «مطالعۀ روندی» (Trend study) و «اِسنادی» (Documentary) و با مراجعه به برخی بانیان این سازمان و استفاده از «تاریخ شفاهی» (Oral history) انجام گرفته است.
پرسش اصلی این است که پیشاهنگی چگونه در اصفهان پدیدار شد و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی این شیوه تربیتی در اصفهان چگونه بود.
این بررسی نشان میدهد، اصفهان نخستین شهر ایران بود که پیشاهنگی در آن شکل گرفت و پیوسته رتبه بالایی در انجام فعالیتهای آن داشت. فراز و فرود فعالیتهای پیشاهنگی در این شهر نیز بیشتر ناشی از اوضاع سیاسی بود و دولتیشدن این سازمان اگر چه به افزایش کمّی تشکیلات آن انجامید؛ لیکن مانع ژرفایافتن این شیوه تربیتی در بطن جامعه شد.